İşe İade İçin Gereken Koşullar ve Yapılması Gerekenler
Çalışanların iş akdi işverenler tarafından 4857 sayılı İş Kanunu hükümleri uyarınca haklı nedenlerle feshedilebileceği gibi, geçerli nedenlerle de feshedilebilir. Şayet iş akdi feshedilen çalışanlar işverenleri tarafından yapılan feshin geçerli bir nedene dayanmadığını iddia ediyorlarsa bu durumda gerekli yasal zorunlulukların da sağlanması koşuluyla işe iade hükümlerinden yararlanabileceklerdir.
İşverenler için örneğin çalışanın performansının düşüklüğü geçerli bir fesih nedeni olabilir. Ancak çalışan bir ay verilen hedefleri tutturamadı diye işveren doğrudan iş akdinin feshi yoluna başvuramaz. Şayet işveren çalışanına performansını arttırabilmesi için gerekli eğitimleri vermemişse, gerekli uyarılarda bulunmamışsa ve/veya iyileştirme için gereken süreyi tanımamışsa bu durumda yapılan feshin geçerli bir nedene dayandığından söz edilemeyecektir. İşte bu noktada çalışanın iş akdinin işveren tarafından geçerli bir neden olmaksızın feshedilmiş olması ile karşı karşıya kalınacaktır.
O halde işe iade hükümlerinden yararlanabilmenin koşulları nedir sorusu hemen akla gelmektedir. İşe iade hükümlerine başvurabilmenin koşulları şu şekildedir:
Öncelikle kişi 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine bağlı bir çalışan olmalıdır.
Söz konusu iş yerinde en az 6 aylık çalışma süresi mutlaka doldurulmalıdır. Yani çalışanın en az 6 aylık bir kıdeme sahip olması gerekmektedir.
İş yerinin çalışan sayısı en az 30 olmalıdır.
Çalışanın işe başlarken imzalamış olduğu iş akdi belirsiz süreli olmalıdır.
Yukarıda yer verilen koşullar sağlanıyorsa ve işveren tarafından geçerli bir neden olmaksızın çalışanın iş akdi feshedilmişse işte bu noktada işe iade hükümleri devreye girecektir. 1 Ocak 2018 tarihi itibariyle işe iade davaları açısından dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulmuş olması bir dava şartı olarak kabul edilmiştir. Doğrudan işe iade davası açılması halinde davalar dava şartının yerine getirilmemiş olması nedeniyle reddedilecektir. Herhangi bir hak kaybı yaşanmaması adına aşağıda iş akdi geçerli bir neden olmaksızın feshedilen işçinin sırasıyla yapması gerekenler anlatılacaktır.
İş akdinizin feshedilmiş olduğuna dair bildirimin tarafınıza yapılmasından itibaren(yani fesih bildiriminin tebliğinden itibaren) 1 ay içerisinde karşı tarafın yani işvereninizin, karşı taraf birden fazla ise bunlardan birinin yerleşim yerindeki veya işin yapıldığı yerdeki arabuluculuk bürosuna başvuruda bulunmanız gerekmektedir. Bu 1 aylık sürenin kaçırılması halinde söz konusu süre hak düşürücü olduğundan bir daha geri dönüşü olmayacaktır. O nedenle arabuluculuk bürosuna başvuru süresi mutlaka dikkate alınmalıdır.
Arabuluculuk Bürosuna başvuru nasıl yapılır? Arabuluculuk bürosuna bir vekil aracılığıyla başvuruda bulunabileceğiniz gibi kendiniz de başvuruda bulunabilirsiniz. İlgili arabuluculuk bürosuna gittiğinizde sizden bir form doldurmanız istenecektir. Söz konusu formda taleplerinizin hepsini işaretlemeniz önem arz etmektedir. Ayrıca başvuru için gitmeden önce mutlaka işvereninizin adres ve telefon bilgilerini öğrenmelisiniz. Arabuluculuk bürosunun işvereninizin iletişim bilgilerini araştırma gibi bir yükümlülüğü bulunmamaktadır. O nedenle işvereninizin bilgilerini doğru verdiğinize emin olmanızda fayda bulunmaktadır. Eğer vekil aracılığıyla başvuruda bulunmak isterseniz, noterden bir vekaletname çıkarttırmanız gerekecektir. Vekaletnamede mutlaka vekilinizin arabuluculuğa başvuru için yetkisinin bulunduğu açık bir şekilde belirtilmelidir.
Arabuluculuk başvurusu yaparken harç, ücret vb. herhangi bir ödeme yapılması gerekli midir? Arabuluculuk bürosuna başvuru yapmak ücretsizdir. Sizden bir ödeme talep edilmeyecektir.
Arabuluculuk bürosuna başvuru yaptıktan sonra tarafınıza bir arabulucu atanacaktır. Dosyanıza bakacak olan arabulucu yaklaşık 1-1,5 hafta içerisinde sizi ve karşı tarafı arayıp bir görüşme günü tayin etmeye çalışacaktır.
İlk görüşmeye kendiniz ya da vekiliniz aracılığıyla katılabilirsiniz. Asıl önemli olan kendiniz ya da sizi temsilen yapılacak görüşmelere katılım sağlamanızdır. Görüşmelere katılmazsanız ileride dava açtığınızda davanızı kazansanız bile yargılama giderlerinden siz sorumlu tutulursunuz. O nedenle arabuluculuk görüşmelerine katılım sağlanması çok önemlidir. Görüşmelere kimlerin katıldığı düzenlenecek olan ilk oturum tutanağı ile kayıt altına alınacaktır.
İlk görüşmede taleplerinizi doğru bir şekilde aktarabilmeniz çok önemlidir. Yani görüşmeye gerekli araştırmaları yapmadan, boşta geçen süre ücreti, işe başlatmama tazminatı miktarlarını hesaplamadan bir katılım sağlamanız halinde o görüşmeden bir verim alamayabilirsiniz. Şöyle ki, ilk görüşmede siz taleplerinizi söylersiniz, işveren de bunları değerlendirip hangilerinin kendileri için uygun olduğunu ya da olmadığını ifade eder. Ya da işveren temsilcisi, teklifi değerlendirmek üzere süre isteyebilir ve bu durumda ikinci bir görüşme günü belirlenerek ilk oturum kapatılır. Ancak belirtmekte fayda bulunmaktadır ki, bazen işverenler hiçbir şekilde anlaşmak istemeyebilir, bu durumda ilk oturum sonunda son tutanak düzenlenerek görüşmelere son verilebilir. Arabuluculuk sürecinde anlaşmak gibi bir zorunluluğunuz bulunmamaktadır. Bazen oldukça hakkaniyetsiz teklifler ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Önerimiz her ne kadar yargılama uzun soluklu bir süreç olsa da talebinizin çok altında kalan, hakkaniyetsiz teklifleri reddetmenizden yanadır.
Eğer ilk oturum sonunda taraflar teklifleri değerlendirmek isterlerse ikinci bir görüşme günü tayin edilir. 2. Oturum günü taraflar yine arabulucu huzurunda toplanırlar ve düşüncelerini paylaşırlar. Yapılan görüşme sonucunda son tutak düzenlenir. Eğer anlaşma sağlanırsa uyuşmazlık sona ermiş olur. Ancak anlaşma sağlanamaması halinde son tutanakta anlaşma sağlanamamış olduğu belirtilir.
Arabulucu görüşmeleri 3+1 hafta daha uzatarak en fazla 4 hafta içerisinde sonuçlandırmak zorundadır. Eğer son tutanakta anlaşma sağlanamadığı belirtilmişse son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren 2 hafta içerisinde ya çalıştığınız yerde bulunan iş mahkemesinde ya da işverenin merkezinin bulunduğu yer iş mahkemesinde işe iade davanızı açabilirsiniz. 2 haftalık sürenin de kesinlikle kaçırılmaması gerekmektedir.
İşe iade davanızı açarken dava dilekçesine mutlaka son tutanağın aslını eklemek zorundasınız. Bu zorunlu bir koşuldur. İşe iade davası açarken dava için harç ve masraf ödemeniz gerekmektedir.
Yukarıda yer verilen sıralamayı takip ederek geçerli bir neden belirtilmeksizin yapılan sözleşmenizin feshi konusunda yasal yollara başvurabilirsiniz. Yukarıda sürece ilişkin kısa bilgilere yer verilmiştir. Ancak karşı taraf işveren olduğundan ve işverenler genellikle avukatları aracılığıyla görüşmelere katıldığından hukuki bilgi eksikliğine bağlı bir hak kaybı yaşamamanız adına sizin de bir vekil aracılığıyla süreci takip etmenizi öneririz.
Yasal Uyarı: İşbu makale başka bir internet sitesinde ancak makalenin yer aldığı internet adresi linkini içeren aşağıdaki ifadeye yazının başında veya sonunda belirgin bir şekilde yer verilmesi şartıyla yeniden yayımlanabilir veya basılabilir.
Comments